मलेसियामा छापिएको पहिलो लेख

  सन् २००५÷मलेसियामा आएपछि मैले लेखेको पहिलो लेख श्रम साप्ताहिकमा पठाएँ÷छापियो पनि । कवितामा ‘नारथुङे’ लेखिसकेको थिएँ तर सो लेख वास्तविक नामबाटै छापियो । शिर्षक अहिले बिर्सें तर लेख एच.आई.भि. एड्स सम्बन्धि थियो ।
नेपाल हुँदै खुब सुनेको हो–मलेसियामा कोठाको ढोका अगाडि महिलाको चप्पल राख्नुपर्छ । अझै केहीले यसो पनि भनेका थिए—काम गरेकै ठाउँमा कार लिएर केटीहरु लिन आइपुग्छन् । मलेसिया आइपुगेपछि थाहा भयो—सुनेका सबैकुरा सत्य होइन रहेछन् । तर नेपाली यूवाहरुको यौन जीवन यहाँ स्वतन्त्रतापूर्ण थियो र जोखिम पनि उत्तिकै ।
कम्पनीमा सँगै काम गर्ने पुराना साथीहरुको मुखबाट प्रशस्तै सुनी सकेको थिएँ—यौनविक्री कक्ष र त्यहाँ भेटिने यौवनाहरुको बारेमा । उनीहरुले भनेका कति कुरा काल्पनिक जस्तै लाग्थ्यो । अझ तेश्रो लिङ्गीको कथा त कुनै अर्कै लोकको पो हो कि भन्ने भान हुन्थ्यो । हामीसँगै आएको भोजपुरतिरका साथी एक दिन पुगेछ—पुराना मित्रको लहैलहैमा लागेर त्यो ठाउँ । ऊ अलिक उट्पट्याङ खालको थियो, त्यसैले लुकाएन कुनै कुरा । उसले सुनायो—कण्डम प्रयोग अनिवार्य रहेछ वेश्यालयहरुमा । केही विश्वस्त भएँ म । तर कुरो त्यहाँ मात्र टुङ्गिन्दैन थियो । काम गर्न आएका इन्डोनेशियन, बर्मिज, फिलिपिनो, कम्बोडियनदेखि स्थानीय तामिल र मलायूसम्मलाई सायाङ बनाएर यौन तृप्ती पूरा गर्दै आएका हजारौं नेपालीहरु के सबैले कण्डम प्रयोग गर्लान् त ? यिनै प्रश्नहरुले जेलिरहेको बेला कोही–कोहीले एच.आई.भी. प्रभावित नेपालीहरुको दुःखान्त कथाहरु पनि सुनाए । उनीहरु यसै भन्थे—फलनालाई एड्स लागेर यस्तो भो–उस्तो भो । एच.आई.भी. प्रभावित हुनु र एड्स हुनु फरक कुरो हो भन्ने जानकारी प्रायः कसैमा नदेखिएपछि उक्त लेख लेख्न म वाध्य भएको थिएँ ।
पोखराका पूर्व नगर उपप्रमुख विश्वमोहन गौचनको अग्रसरतामा पूर्व राज्यमन्त्री लक्षवहादुर गुरुङ, उद्योगपति गणेशवहादुर श्रेष्ठ, पृथ्वी नारायण क्याम्पसका तात्कालिन क्याम्पस प्रमुख महेन्द्रभूषण थापा लगायत मिलेर एड्स रोग नियन्त्रण संघ काँस्की गठन गरेका थिए । सो संस्थामा आस्था र म स्वयंसेवकको रुपमा जोडिन पुग्यौं । र, हामी सक्रिय भएर धेरै कार्यक्रमहरु सम्पन्न गर्यौं पनि । खासगरि उच्च मा.वि.मा पढ्ने विद्यार्थीहरु, आमा समूह, केश काट्ने नाई र लागू औषध प्रयोगकर्ताहरु प्रति लक्षित हुन्थ्यो हाम्रो कार्यक्रम । तात्कालिन जनस्वास्थ्य कार्यालय कास्कीकी प्रमुख मैयादेवी रञ्जितकार, नर्सिङ क्याम्पस पोखराकी प्रमुख लालकुमारी गुरुङ, पालुवा परामर्श केन्द्रका प्रमुख विश्व राई, लगायतका व्यक्तिहरु परामर्श दाताको रुपमा हरेक कार्यक्रममा उपस्थित हुनुहुन्थ्यो ।
एच.आई.भी. एड्स र लागू औषधको क्षेत्रमा काम गर्ने केही संस्थाहरु पोखरामा रहे पनि एड्स रोग नियन्त्रण संघ कास्कीको बेग्लै भूमिका थियो । संस्था स्वयं पनि स्वयंसेवककै रुपमा र पदाधिकारी लगायत हामी जम्मै स्वयंसेवक नै थियौं । कार्यक्रम गर्न जिल्ला विकास समिति, उपमहानगर पालिका र केही उद्योगपतिहरुबाट सहयोग जुटाउथ्यौं । सहयोग जुटाउने क्रममा प्रस्ताव–पत्र बोकेर धेरै पटक जिल्ला विकास समिति कास्की र पोखरा उपमहानगर पालिकाको ढोका ढक्ढक्याउन म स्वयं पुगेको छु । तात्कालिन जिविस सभापति कमलमान गुरुङ र उपमहानगर प्रमुख स्व. हर्कवहादुर गुरुङको सहयोग स्मरणीय छ ।
पोखरा उपमहानगर पालिका वडा नं ९ स्थित बास्तोला चौकको एक पार्टी प्यालेसमा एक दिन विशेष कार्यक्रम सम्पन्न भयो । सो कार्यक्रमको सञ्चालन म आफै गर्दै थिएँ । प्रमुख अतिथि कसलाई बनाउने भनेर अध्यक्ष विश्वमोहन गौचन र मेरो अघिल्लो दिन सल्लाह भएको थियो । विषेश कार्यक्रम भएको हुनाले धेरै जनाको नाम लिइयो तर कुनै नाममा सन्तुष्ट हुन सकेनौ हामी । अन्तमा मैले त्यो कार्यक्रमका लक्षित व्यक्तिलाई नै प्रमुख अतिथि बनाउने प्रस्ताव गरें । दुई जनाको सल्लाह अनुसार आस्थालाई समेत सुइँको दिइएन । कार्यक्रम शुरु भो, सभापतिको आसन ग्रहण गराएँ र क्रमैसँग अतिथिहरुलाई पनि । तर मञ्चमा प्रमुख अतिथि थिएनन् । आस्थाले मलाई कोट्यायो र प्रमुख अतिथिलाई किन आसन ग्रहण नगराएको भनेर संकेत गर्यो तर म चुपचाप अगाडि बढें । आसन ग्रहण सकियो, ब्याच वितरण भयो र स्वागत मन्तब्य सकेपछि स्टेजमा आनन्द आलेलाई बोलाएँ । एच.आई.भी. संक्रमितहरु मध्ये पहिलो पल्ट राजिव काफ्ले सार्वजनिक भएका थिए नेपालमा । र, आनन्द आले कास्कीको पहिलो ब्यक्ति । आनन्द लगायतको प्रेरणाले एच. आई. भी. संक्रमित अर्को ब्यक्ति सार्वजनीक हुने कार्यक्रम थियो त्यहाँ तर ती ब्यक्ति को थिए, कमैलाई मात्र जानकारी थियो । करिब तीन सय मानिसको उपस्थिति रहेको त्यो हलमा मैले अप्सरा कोइरालाको नाम लिएँ र मञ्चमा बोलाएँ । सुकोमल अनुहार भएकी बाइस बर्षिया तरुनीको मञ्चमा उपस्थिती रोमाञ्चक मोडमा पुग्यो । धेरैले अप्सरालाई कुनै सामाजिक कार्यकर्ताको रुपमा बुझे तर यर्थातता भिन्न थियो । उनी त्यही मञ्चमा उभिएर एच.आई.भी. संक्रमित छु भनेर घोषणा गर्दै थिइन् । माइक्रोन फोन अप्सरालाई थमाएर म स्टेजबाट केही पर उभिएँ, उनी बोल्न थालिन्....विस्तारै हल भावसून्य हुँदै गयो । इन्डियामा जागिर खान गएका श्रीमान्को कारणले म एच.आई.भी संक्रमित भएँ भन्ने शब्द अप्सराको मुखबाट निस्कन साथ हल पूरै स्तब्ध..... । अझ उनैले खोलिन्—विवाह पूर्व नै श्रीमान् एच.आई.भी. संक्रमित भएको र संक्रमित हुँ भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि विवाह गरेको तितो यर्थातता । अहो ! यस्तो घटना ? हलमा छायो सून्यता, भरियो सबैको आँखा आँशुले तर म उद्घोषको कर्तब्यमा बाँधिएको मुलाङ, मनमा उर्लिरहेको भावनाको भेललाई विचारको तटबन्ध लगाएर मञ्चमा उभिएँ र अप्सराले जिम्मा लगाएको माइक्रोफोनलाई हातमा लिएर आनन्द र अप्सरालाई प्रमुख अतिथिको आसन ग्रहण गर्न अनुरोध गरें । उनीहरु दुवै जनाले सल्काए दुई मैन बत्ति र फुकाए पछाडि झुण्डिरहेको ब्यानर । भावनालाई बिचारको तटबन्ध लगाए पनि विचारले आँधी चलाई रह्यो मनमा, जेन–तेन कार्यक्रम सञ्चालन गरें । र, त्यस दिन पछि आफूमा अझै दायित्व थपिएको बोध भयो ।
एच.आई.भी एड्स र लागू औषध दुर्वेसनीको विषयमा दीपेन्द्र सभागृहमा केही दोहोरी गीत प्रतियोगिता, उच्च मा.वि स्तरीय निवन्ध लेखन प्रतियोगिता, नि.मा.वि. स्तरीय चित्रकला प्रतियोगिता हुँदै मुख–पत्र प्रकाशनको अभियानमा जुट्यौं÷सम्पन्न गर्यौं । लेख संकलन, सम्पादन र तात्कालिन स्वास्थ्य मन्त्री अशोकुमार राईको शुभकामना लिन स्वास्थ्य मन्त्रालयसम्म पुग्ने जाँगर चल्यो । कलिला नानीहरुले एच.आई.भी एड्स र लागू औषध बारे कोरेका चेतनामूलक चित्रहरुको तीन दिने प्रर्दशनीमा स्वास्थ्य मन्त्रीको सहभागिता लगायतको कार्यक्रम सम्पन्न गर्ने कार्यहरुमा सहभागितासँगै एच.आई.भी एड्स र लागू औषध दुर्वेशनीको बारेमा जान्ने, बुझ्ने अवसर प्राप्त भयो र केही गर्नुपर्छ भन्ने ज्ञान पनि । तर पोखरासँग सुटुक्कै भागेर मलेसिया आइपुगेपछि टुट्यो त्यो स्वयं सेवा ।
माथि नै लेखेको छु, मलेसियामा कार्यरत यूवाहरु एच.आई.भी. को भिषण जोखिममा थिए÷छन् । कम्तीमा उनीहरुलाई आफुले सिकेको केही ज्ञान त बाँड्नुपर्छ भन्ने हुटहुटी थियो मनमा । आफै कार्यरत कम्पनीका नेपाली साथीहरुलाई कुनै–कुनै प्रशंगमा केही कुरा भन्थें पनि । यौन सम्पर्कको बेला कसरी सुरक्षित हुने, कण्डम प्रयोग गर्दा कस्तो होसियारी अपनाउने, मुख मैथुन र गुदा मैथुनबाट एच.आई.भी. संक्रमण हुन्छ कि हुँदैन आदि विषयमा थोरबहुत ब्याख्या गरिन्थ्यो । तर धेरै साथीहरु मनोरञ्जनको रुपमा लिन्थे मेरो कुरा, कतिले त उल्ली बिल्ली नै बनाउँथे । सायद कतिले त पुरुष बेश्याकै रुपमा हेरे पनि । त्यो बेला मैले धेरै सम्झिएँ अप्सरा कोइरालालाई, उनको सुकोमल अनुहार र भरभराउँदो जवानीलाई । र, देखें धेरै अप्सरा कोइरालाहरु, जो मलेसियाबाट फर्किएका श्रीमान्को कारण भोली एच.आई.भी. सङ्क्रममित हुने जोखिममा छन् । त्यसैले बाह्र घण्टे कठोर परिश्रमपछिको थकाईलाई बिर्सिएर, निन्द्राले लोलाउन थालेको आँखाहरुलाई च्यात्दै लेखेंको थिएँ त्यो लेख । उसबेला कतिले पढे÷पढेनन् थाहा छैन तर जोखिम पहिलाको भन्दा धेरै देखिएको छ अहिले । र, गम्दैछु–फेरि लेख्नु पर्ला कि त्यस्तो लेख ।