Monday, September 7, 2015

टिकापुर घटना र ठूला नेताको निन्दनीय अभिब्यक्ती

कैलालीको टिकापुर घटनापछि बिभिन्न बिचारहरु सामाजिक सञ्जालमा आए/आईरहेका छन् । कति बिचारहरु घटनालाई उछालेर एक समुदायमाथि निर्मम दमन गर्न उक्साउने ढङ्गले आए । कति बिचारहरु घटना दुःखद भए पनि राजनीतिक हो, त्यसैले राजनीतिक ढङ्गले नै समाधान खोज्नुपर्छ भन्ने किसिमले आए । बिभिन्न पार्टीका ठूला नेताहरुको टिकापुर घटनासँग सम्बन्धित बिचारहरु पनि सामाजिक सञ्जालमा देखिए । पत्रपत्रिकामा छापिएको नेताका बिचारहरु पनि समाजिक सञ्जालमा शेयर भए । कतिपय चर्चित ब्यक्तिको नाममा कल्पनै नगरिएका बिचारहरु पनि आए, यद्यपि त्यो साँचो वा फेक आईडी थियो भन्ने कुरो अझै खुलेको छैन । यसबीचमा संयमको खाँचो छ भन्ने कुरा धेरै लेखिए । तर सबैभन्दा बढि असंयमित बिचार राख्ने सत्तारुढ पार्टी कै शीर्ष नेताहरु देखिए ।
कैलालीमा घटना घटिरहेको बेला नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली पत्रकार सम्मेलनमा त्यो घटनालाई आतंककारी घटना भएको टिप्पणी गर्दै हुनुहुन्थ्यो । केही बेरपछि नेपालकै ठूला मानिने मिडिया हाउसको आधिकारिक अनलाईन पेजमा उनै ओलीले भनेको भन्दै आन्दोलनकारीहरुले एस.एल.आर. बन्दुक लिएर आएको र त्यही बन्दुक प्रयोग गरेर सुरक्षाकर्मीलाई मारिएको अभिब्यक्ती आयो । उपप्रधान तथा गृहमन्त्री बामदेव गौतमले पनि सो घटनालाई आततायी घटना भएको भन्दै अभियुक्तहरुलाई कुनै पनि हालतमा कार्वाही गरेरै छाड्ने बताए । यता सामाजिक सञ्जालमा सत्तारुढ पार्टीका ठूला–साना सबै नेताहरुले घटनालाई आतंकारी भएको मान्दै दोषीलाई जसरी पनि कार्वाही गर्न सरकारसँग माग गर्दै स्टाटस लेखे । नेताहरुको यिनै अभिब्यक्तिहरुमा धेरै सर्वसाधरणहरुले जातीय सद्भावको ख्यालै नगरी बिभिन्न प्रतिक्रियाहरु जनाई रहे । केही अनलाईन पेजले टिकापुरमा एस.एस.पी. लाई यसरी जलाएर मारियो भन्दै, हुँदै नभएको फोटो राखेर समाचार लेखे । त्यो फोटो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बन्यो । त्यो फोटोको वास्तविकता नबुझी धेरैले आन्दोलनकारीप्रति आक्रोश पोखे ।
घटना घटेको एकाध घण्टापछि टिकापुर लगायत केही स्थानमा सेना परिचालन गर्ने निर्णय मन्त्री परिषद् बैठकले गरिसकेपछि सम्भावित घटनालाई लिएर धेरैले चिन्ता गरेको पाईयो । घटनामा संलग्न भएको भन्दै धेरै निर्दोष जनताहरुले दमन बेहोर्नु पर्छ कि, भन्ने चिन्ता धेरैको थियो । नभन्दै उज्यालो नहुँदै केही थारु नेताको घर, उद्योग र थारु प्रमुख रहेको सञ्चारगृहमा आगजनी भएको समाचार सामाजिक सञ्जालमा आयो । त्यही समाचार केहीक्षणपछि ठूला मिडिया हाउसले अनलाईन पेजमा प्रकाशन गरे । तर सरकार, गृहमन्त्री, सत्तारुढ पार्टीका नेता कसैले उक्त घटनाको निन्दा गर्दै वा त्यस्ता गतिबिधि नगर्न भनि सम्बन्धित पक्षलाई सम्बोधन गरेर सूचना निकालेन्, न सामाजिक सञ्जालमा नै स्टाटस लेखे । अघिल्लो दिनको घटनालाई आतंकारी भएको संज्ञा दिनेहरुले सेना परिचालन भएको र कफ्र्यू जारी रहेकै बेला थारु नेताको घर, उद्योग र सञ्चार गृहमा आगजनी हुँदा किन दुःख मानेनन् ? किन संयमित रहन सम्बन्धित पक्षलाई अनुरोध गरेनन् ? किन घटनामा संलग्न दोषीलाई कार्वाही गर्न माग गरेन् ? किन ?
बिगतलाई फर्केर हेर्ने हो भने सत्तारुढ वा प्रतिपक्ष कुनै पनि पार्टीको इतिहास सफेद छैन । २००७ सालमा राणा बिरुद्घ क्रान्ति गर्दा होस् वा २०१७ सालको राजा महेन्द्रको कु पछि शसस्त्र क्रान्ति सञ्चालन गर्दा होस् नेपाली काँग्रेसले हतियार उठाएकै हो र सुरक्षाकर्मीलाई मारेकै हो । अझ हवाईजहाज अपहरण गर्ने काममा वर्तमान प्रधानमन्त्री शुशिल कोईरालाको समेत महत्वपूर्ण भूमिका थियो भन्ने इतिहास साक्षी छ । अहिलेको नेकपा एमालेको इतिहास त झन् ब्यक्ति हत्यासँग जोडिएर आउँछ । ‘बर्गशत्रु खतम गर’ अभियानमा एमालेका वर्तमान अध्यक्ष केपी ओलीको प्रत्यक्ष संलग्नता थियो भन्ने कुरो सामान्य नागरिकलाई पनि थाहा छ । यसरी आफ्नै इतिहासलाई भुलेर उनीहरुले सो घटनालाई आतंककारी गतिबिधीसँग जोड्नु कति सुहाउँछ ? प्रश्न यहाँ छ ।
टिकापुर घटना ठिक थियो भन्ने मेरो तर्क हुँदै होइन तर घटना घट्नुको पछाडि के कारण थियो भन्ने कुरो नखोजी र घटनाको वास्तविकता नआई घटनालाई सिधै आतंककारी गतिबिधिसँग दाँजेर सर्वसाधरणलाई उत्तेजित पार्ने अभिब्यक्ती सार्वजनिक गर्नु जिम्मेवार ब्यक्तिहरुको लागि कति सुहाउँदिलो बिषय हो, भन्ने मेरो प्रश्न हो । घटना घटेको केही दिन बितिसकेको छ तर घटना कसरी घट्यो भन्ने कुरो अझै प्रष्ट भएको छैन । आन्दोलनकारीहरु भित्र घुसपैठ भयो भनिएको छ तर कस्ता ब्यक्तिहरु र के उदेश्यको लागि तिनीहरु घुसे, त्यो खोजिएको छैन । आन्दोलनकारीहरुसँग घरेलु हतियार थियो र त्यही हतियार प्रयोग गरेर प्रहरीहरुको हत्या गरे भनिएको छ । दुई बर्षे बालकको मृत्युको कारण गोली लाग्नु हो भन्ने कुरो बाहिर आएको छ । गोली कसले हान्यो, आन्दोलनकारी वा प्रहरीले ? त्यो खुलाउने दरकार न सरकारलाई परेको छ न ठूला सञ्चारगृहलाई नै ।
आन्दोलनकारीहरुको आवाजलाई मिडियासम्म ल्याउनु कुनै पनि ठूला मिडियाहरुलाई आवश्यकता परेको छ्रैन । सामाजिक सञ्जालहरुमा ती नाबालकलाई आन्दोलनकारीले नै मारेको भन्ने आसय प्रकट गरेर प्रचार भैरहँदा सम्बन्धित पक्ष चुप छ, सत्य खोल्ने हिम्मत कसैले गरेको छैन । सत्य बाहिर नआउनुको कारण दुई वर्षे बालकलाई समेत आन्दोलनकारीहरुले प्रहरीको सन्तान भएकोले मार्यो भन्ने भ्रममा परेर सर्वसाधरण जनताहरु थप उत्तेजित भैरहेका छन् । यस्तो संवेदनशिल बिषयमा किन सरकार र जिम्मेवार नेताहरु चुप छन् ? के घटनालाई आतंककारी गतिबिधि भनेर भन्न बित्तिकै उनीहरुको जिम्मेवारी पूरा भो ?
खासगरी चार राजनीतिक पार्टीले ६ वटा सङ्घीय राज्य र त्यसको सिमाङ्कनको निर्णय गरेपछि थारुहट/थारुवान, कर्णाली र सुर्खेत आन्दोलित भएको हो । तात्कालिन ६ प्रदेशको प्रदेश नं ५ र ६ मा थारु बाहुल्य जिल्लाहरु बिभाजित भैसकेपछि थारुहट/थारुवान तातिनु परेको हो । सुर्खेतको आन्दोलन राज्यको राजधानी नपाउने अवस्थासँग जोडिएको थियो । कर्णालीको आक्रोश थारुकै जस्तो बिभेद बिरुद्घ र स्वायत्तताको चाहना जोडिए पनि भूगोल बिभाजनको पीडा उसमा थिएन । सुर्खेत तातियो तर चाँडै सेलायो पनि । यसकारण ऊ सेलायो कि, ऊसँग राज्यको राजधानी हुने लालसा मात्र थियो । कर्णाली कुनै पनि हालतमा सेलाउने अवस्था थिएन । बरु ऊ जस्तो सुकै बलिदान दिन पनि तयार भएर आयो । कुनैबेला सभ्यताको उद्गमबिन्दु रहेको कर्णाली आधुनिक नेपालको निर्माणसँगै क्षेत्रीय उत्पिडनमा परेको र सुदुरपश्चिमका सुगम जिल्लाहरुसँगै जोडिएर सिङ्गो ६ नं प्रदेश निर्माण हुनुले कर्णाली माथिको बिभेद यथावत रहने निश्कर्ष उसको सही थियो । अन्ततः कर्णालीको आवाज सम्बोधन गर्न शीर्ष नेताहरुलाई करै लाग्यो । ६ प्रदेश र त्यसको संरचनालाई संसोधन गर्दै कर्णालीका सबै जिल्ला र आसपासका कही जिल्ला मिलाएर थप एक प्रदेश बनाउने सहमति नेताहरुले गरे । जुन निर्णय स्वागत योग्य छ तर थारुहरु बाहुल्य क्षेत्रलाई दुई अगल–अलग राज्यमा बिभाजन गरिएको निर्णयमा नेताहरु टस को मस भएनन् । बरु शीर्ष मध्यकै एक नेताले सुदुरपश्चिमको एक इञ्च भूमि नदिने भन्दै थारुहरुलाई झन् चिढ्याउने काम गरे ।
६ बाट ७ वटा प्रदेश बनिसकेपछि पनि आफ्नो माग सम्बोधन नभएकोमा थारुहरु अझै आन्दोलित भए । थारुहट क्षेत्रमा अनिश्चितकालिन आम हड्तालको कार्यक्रमसँगै थारुहट भूमिमा रहेको सरकारी कार्यलयमा थारुहट/थारुवानको बोर्ड टाँस्ने कार्यक्रम अगाडि बढ्यो । यसबीचमा अखण्ड सुदुरपश्चिम पक्षधरका कार्यकर्ताहरुले आन्दोलनरत थारुहरुको कार्यक्रम बिथोल्ने, बन्द खुलाउने तथा आन्दोलनकारीहरुलाई अपमान गर्ने कार्य शुरु गरे । केही ठाउँमा दुवै पक्षको झडप समेत भयो । सो क्रममा बन्द खुलाउनेहरुको समर्थनमा पुलिस प्रशासन रहनु स्वभाविक पनि हो । तर सरकार र शीर्ष नेताहरुले थारुहरुको आन्दोलनलाई फर्केर हेरेनन् । आन्दोलनरत पक्षलाई बार्तामा बोलाउने भनेर त भने तर बार्तामा बोलाउनुको सट्टा संविधानको मस्यौदालाई अन्तिमरुप दिन हतारो गरिरहे । जसको परिणाम थारुहरु आक्रोशित हुँदै गए । प्रशासनसँग आन्दोलनरत पक्षका नेताहरुले प्रदर्शनलाई अहिंशात्मक बनाउने भनेर सम्झौता गरे पनि थारुहरुको अक्रोश त्यो सम्झौताले रोक्ने कुरै थिएन । अन्ततः प्रहरीको दमनलाई तोड्दै थारुहरु अगाडि बढे । तर घटनाले अकल्पनीय रुप लियो । घटना दुःखद रह्यो । सो घटनाले सबैलाई दुःखी तुल्यायो, स्वयं आन्दोलनरत थारुहरुले पनि दुःखी भए÷छन् । तर थारुहरुलाई आन्दोलन गर्न र आक्रोशित हुन बाध्य बनाउने सरकार र शीर्ष नेताहरुमा सबैभन्दा गैह्र जिम्मेवारी पन देखियो । सामाजिक सञ्जाल र मिडियाहरुमा तत्काल उनीहरुले दिएको अभिब्यक्तीले यही पुष्टी गर्छ ।
टिकापुर घटना निन्दनीय छ । तर सो घटना हुने बातावरण सरकार र शीर्ष नेतृत्वबाटै भएको हुनाले उक्त घटनाको जिम्मा उनीहरुले नै लिनुपर्छ । घटनाको जिम्मा लिएर मात्र हुँदैन आफ्नो कम्जोरीप्रति आत्माआलोचित हुँदै संयमित भएर आन्दोलनरत पक्षको भावनालाई बुझ्ने काममा अग्रसर हुनुपर्छ । यदि समाजिक सञ्जाल र पत्रकारहरु सामु त्यस्तै उत्तेजित अभिब्यक्ती दिईरहने र घटनाप्रति आफ्नो कुनै सम्बन्ध नरहेको स्वाङ पारिरहने हो भने देश नराम्रोसँग द्वन्द्वमा फस्ने छ/फस्दै गैरहेको छ । सबैमा चेतना भया ।

No comments:

Post a Comment